Belarus Pakistan bilen halkara awtoulag gatnawy boýunça baglaşylan şertnamany tassyklady

Belarus Respublikasynyň Milli ýygnagynyň Respublika Geňeşi Pakistanyň hökümeti bilen halkara awtoulag gatnawlary boýunça şertnamanyň tassyklamak hakynda kanunyň taslamasyny goldady. Bu resminama 2024-nji ýylyň 26-njy noýabrynda Yslamabatda gol çekilipdi we ýolagçylary hem-de ýükleri daşamak bilen baglanyşykly tehniki we amaly meseleleri kadalaşdyrmagy, şeýle hem iki ýurduň üsti bilen üstaşyr geçmegi düzgünleşdirmegi maksat edinýär – diýip, BELTA agentligi ýazýar. Bu şertnama halkara awtoulag gatnawlaryny amala aşyrmak üçin rugsatnamalaryň beriliş tertibini, ýörite rugsatlar bilen baglanyşykly amallary, şeýle hem gümrük töleglerinden we beýleki maliýe talaplaryndan özara azat etmegiň düzgünlerini öz içine alýar. Resminamanyň durmuşa geçirilmegi Belarus bilen Pakistanyň arasynda ýola goýuljak awtoulag daşamalary ulgamynda hyzmatdaşlygyň ösmegine, şeýle-de Pakistanyň we goňşy ýurtlaryň ugurlary boýunça awtoulag hyzmatlarynyň eksport möçberiniň artmagyna ýardam berer diýlip çaklanylýar. Pakistanyň Belarus üçin geljegi uly bazar bolup durýandygy, diňe bir täze eksport ugruny üpjün etmän, eýsem Hind ummanyndaky portlaryň üsti bilen deňze çykalga hökmündäki mümkinçilikleri hem açýandygy nygtalýar. Ýöne bu ugruň doly işläp başlamagy bilen baglanyşykly birnäçe mesele bar. Daşaýjylar bu ýolda käbir kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýandyklaryny belleýärler. Mysal üçin, Polosk şäherindäki «Belatекаwto» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy Aleksandr Bondarenko «Mir týaželyh motorow» neşirine beren gürrüňinde şeýle diýýär: «Esasy meselämiz şudur: Pakistan ugry boýunça awtoulag geçelgesi işleýär, sebäbi Merkezi Aziýanyň daşaýjylary ony hemişe ulanýarlar. Ýöne onuň işleýşi durnuksyz. Esasy kynçylyklar hem şu ýerde ýüze çykýar — ol hem Salang ötügi. Owganystanyň demirgazygy bilen Kabul şäherini baglanyşdyrýan Salang ötügi şol sebitiň iň möhüm ulag ýollarynyň biri bolup durýar. Bu ýol gyş möwsüminde ýagyş-ýagmyr we gar sebäpli ýapylyp bilýär, sil gelme howpy hem bar. Ötükde köp wagtlaýyn abatlaýyş işleri alnyp barylýar, bu bolsa üstaşyr hereketiň geçiriş ukybyny çäklendirýär. Şeýlelikde, ykdysady taýdan işjeň ýurtlar bolan Hytaý bilen Pakistan bu geçelgäni abatlamak maksady bilen yzygiderli maýa goýýar. Mundan başga-da, ýoluň ýerleşýän ýeriniň geografiki ýagdaýy, ýokary dag geçelgeleri, ýoluň tehniki ýagdaýy hem howpsuzlyga täsir edýär. Daşaýjylar ýörite taýýarlyk görýärler, sebäbi ýol hereketi diňe tejribeli sürüjiler üçin amatly bolup durýar. Tekerleriň könelmegi, gaty we ýiti daşlar sebäpli ýol ulaglar üçin kynçylyk döredýär. Käte hatda ýörite dag tekerleriniň ulanylmagy maslahat berilýär. Özbegistan bu geçelge boýunça tejribe toplap, synag gatnawlaryny geçiripdir. Bu ýurt häzirki wagtda Owganystan we Pakistan ugurlaryna ýük göteriji ulaglary üstünlikli gurap bilýär. Ýöne Belarusyň ýük daşaýjylary üçin ýol has uzak we gymmat bolýar, sebäbi diňe bir Özbegistana çenli ýol uzak däl, eýsem ýoluň ondan soňky bölegi hem has töwekgelçilikli. Beýleki tarapdan, käbir harytlary deňiz gatnawy bilen daşamak mümkin bolman biler. Şonuň üçin awtoulag arkaly ibermek dogry çözgüt bolup biler. Bu ýerde hem logistika bilen meşgullanýanlar, hem hyzmatdaş ýurtlar – ýagny Pakistan we Owganystan – bu ugur boýunça degişli ýeňillikleri üpjün edip bilerler. Pakistanyň ykdysady taýdan ösüş depgini ýokary bolup, onuň oba hojalyk önümleri (meselem, kartoşka, miwe) eýýäm Belarus bazarynda peýda boldy. Şeýle-de, ters ugurda — ýagny Pakistana un, şeker, ösümlik ýagy ýaly harytlar eksport edilip bilner. Aleksandr Bondarenko bu barada şeýle belleýär: «Bu ugur doly girdejili bolar diýip aýdyp bolanok. Ýöne bu ugur ýaşaýşa ukyplydyr. Esasy mesele – ykdysady mümkinçilikleri tapmak we ähli töwekgelçilikleri öňünden seljerip, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekdir».