Gazagystanyň üsti bilen Hytaýdan Owganystana tarap ýük eltme ugrunyň üstünde işlenilýär

21-nji oktýabrda Almatyda geçen ýörite pudak panel sessiýalarynyň çäklerinde we Gazagystanyň wise-premýeri Serik Žumangarin bilen Owganystanyň söwda we senagat ministri Nuriddin Azizi bilen iki taraplaýyn duşuşygyň barşynda Hytaýdan Owganystana Gazagystanyň üsti bilen harytlary ibermek üçin ýük eltme ýolunyň logistikasynyň möhüm meseleleri we hiç bir sepsiz logistikany döretmek mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Esasy meseleleriň biri – logistikany arzan etmek üçin otlulary we konteýnerleri gaýdyşyn hem ýükläp goýbermekdir. Söwda we integrasiýa ugruna jogapkär wise-ministr Kaýrat Torebaýewiň duşuşykda belleýşi ýaly, wagonlary yzyna ýükläp ugratmak üçin gazak tarapy Owganystandan Gazagystana import üpjünçiligi üçin mümkin bolan harytlaryň seljermesini geçirdi. Hususan-da, Gazagystan miweleri we gök-önümleri, hurma, noýba we beýleki azyk önümlerini import etmäge gyzyklanýar. «Gazagystan demir ýollary» Milli Kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Bauyržan Urynbasarow boş konteýnerleri we wagonlary yzyna ýükläp ugratmak üçin iki teklip hödürledi. «Boş konteýnerleriň yzyna ýükläp goýbermegiň kynçylyklaryny göz öňünde tutup, owgan tarapyna otlularyň aýlawly hereketini guramak mümkinçiliklerini nazara alynmagyny teklip edýäris: ýagny Hytaýdan harytlardan doly konteýnerler Gazagystana we soňra Owganystana gidýär, ol ýerde konteýnerlere Hytaý üçin niýetlenen owgan harytlary ýüklenýär we olar Karaçi portunyň üsti bilen Hytaýa gidýär» — diýip, Bauyržan Urynbasarow habar berdi. «Yzyna ýükläp ibermegiň ikinji teklibi - demir ýol düzümi Owganystana ýetýär, owgan harytlary bilen ýüklenýär we Gazagystana gelýär, ol ýerde ýük düşürilenden soň olara gazak harytlary ýüklenýär we ýük Hytaýa iberilýär». Şeýle hem duşuşyga gatnaşyjylar özara haryt dolanyşygynyň göwrümini 3 milliard ABŞ-nyň dollaryna çenli ýokarlandyrmak maksady bilen, awtoulag we karantin astyndaky önümler barada resminamalary işläp taýýarlamak we olara gol çekmek zerurlygy barada maslahatlaşdylar. Taraplar Hytaý - Gazagystan - Owganystan ugry boýunça ýük daşamak üçin owgan harytlary üçin logistika merkezini döretmek mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşdylar. Bu ýük daşama logistikasyny ep-esli arzan etmäge mümkinçilik bererdi. Öz gezeginde, Serik Žumangarin owgan tarapyna Siandaky gazak gury portunyň, Lianýungandaky gazak-hytaý logistika terminalynyň we geljekde - Urumçidäki gury portda gurulýan terminalyň kuwwatlyklaryndan peýdalanmagy teklip etdi. — Biz logistikany ýönekeýleşdirip, ýola goýup bileris, emma iki taraplaýyn gatnaşyklarymyzy ep-esli güýçlendirmek üçin bize senagat taýdan hyzmatdaşlyk etmek boýunça taslamalary zerur bolup durýar – diýip, Gazagystanyň wise-premýeri nygtady. Duşuşygyň netijeleri boýunça taraplar sebitara gazak-owgan forumyny guramak barada ylalaşdylar, bu ýerde Owganystanyň welaýatlary we Gazagystanyň sebitleri hyzmatdaşlyk etmek boýunça özara bähbitli taslamalaryny jikme-jik ara alyp maslahatlaşyp we işläp taýýarlap bilerler. 2024-nji ýylyň ýanwar-awgust aýlarynda Gazagystan bilen Owganystanyň arasyndaky haryt dolanyşygy 330,7 million ABŞ-nyň dollaryny düzdi. Gazagystandan Owganystana edilen eksport bolsa, un, günebakar ýagy, tebigy gaz we dökünler ýaly önümleri goşmak bilen, 316,5 million dollar boldy. Owganystandan importyň möçberi 14,1 million dollara ýetdi, bu esasan mineral suwlar, miweler, şireler we alýumin önümleridir. Diňe 2023-nji ýylda Gazagystan Owganystana 615 million dollardan gowrak önümi eksport etdi.